همشهری آنلاین – حسن حسن‌زاده: در مقاطع مختلف تاریخی نیز در تهران فرش‌هایی بافته می‌شد که بر اساس شرایط آن روزگار بخشی از بافته‌هایش متاثر از سنت بافندگی قدیم تهران بود و بخشی نیز از سنت بافندگی شرق ایران تاثیر می‌گرفت.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
در میان این دوره‌های مختلف تاریخی، در دوره‌ای شاهد بافته شدن فرش‌های گل‌برجسته ابریشمی در تهران بوده‌ایم. تورج ژوله، محقق و پژوهشگر حوزه فرش، درباره ویژگی‌های فرش‌های گل‌برجسته تهران می‌گوید: «بافت فرش‌های ابریشمی گل‌برجسته در تهران به دوران قاجار برمی‌گردد. به عبارت دقیق‌تر، در یک دوره ۴۰ساله، به‌ویژه در سال‌های پایانی حکومت ناصرالدین‌شاه، یعنی از سال ۱۲۶۰ قمری تا ۱۳۰۰، قالی‌هایی به سبک و سیاق فرش‌های ابریشمی و یا به‌اصطلاح فرش‌های گل‌برجسته در کارگاه‌های تهران بافته و وارد بازار شد. ریشه و تبار این فرش‌های گل‌برجسته که در اصطلاج بازار «سوف» نام داشتند به شهر کاشان برمی‌گشت و در کاشان نیز به همین نام معروف بود.» نمونه‌هایی از فرش‌های ابریشمی گل‌برجسته که از دوران قاجار به جا مانده هنوز وجود دارد که ویژگی‌های آن از نمونه‌های مشابهی که در کاشان بافته می‌شد قابل تفکیک است.
ژوله ادامه می‌دهد: «قالی‌های ابریشمی گل‌برجسته در ۴۰ سال پایانی دوره قاجار به مقدار نسبتا زیاد بافته شد و نمونه‌هایش وجود دارد. نقشه‌ها و طرح‌های این فرش‌ها از کاشان به تهران می‌آمد و در کارگاه‌های تهران بافته می‌شد. به همین دلیل کارشناسان فرش پس از بازدید از این فرش‌های گل‌برجسته تردید می‌کنند که این قالی بافته تهران دوره قاجار است یا کاشان دوره قاجار. تنها وجه ممیز و تفاوت میان قالی‌های گل‌برجسته تهران با نمونه کاشانی آن در نوع گره است. بافنده‌های تهران از گره‌های متقارن در بافت این فرش‌ها استفاده می‌کردند، اما بافنده‌های کاشانی با گره‌های نامتقارن فرش می‌بافتند.»
نظر شما