همشهری آنلاین – آرش نهاوندی: معیارهایی که برای شما قابل مشاهده نیستند نیز می‌توانند شاخص‌های مهمی سلامت کلی شما باشند. به نوشته روزنامه سان، دکتر سارا جارویس، هفت عدد مهم و آنچه را که این اعداد می‌توانند در مورد خطر ابتلا به بیماری‌ها به شما نشان دهند، مورد بحث قرار داده است.
سن بیولوژیکی
دکتر جارویس می‌گوید: ما به طور فزاینده‌ای به آنچه که سن بیولوژیکی در مقابل سن تقویمی می‌نامیم توجه می‌کنیم. سن تقویمی چیزی است که در شناسنامه شما وجود دارد، در حالی که سن بیولوژیکی به این معناست که بدن شما از نظر سلامتی چند ساله است. به طور ویژه با بالا رفتن سن ممکن است که تفاوت واقعی بین این دو بیشتر دیده شود.
تحقیقات نشان داده که برای دستیابی به عمر طولانی‌تر نباید زیاد سیگار بکشیم یا الکل بنوشیم و باید رژیم غذایی سالم داشته باشیم و به طور منظم ورزش کنیم. یک مطالعه منتشر شده در مجله «متابولیسم سلولی» همچنین نشان می‌دهد که استرس می‌تواند سرعت پیری بدن شما را تسریع کند. اما دانشمندان برای اندازه گیری سن بیولوژیکی از معیارهای مختلفی مانند پیری قلبی و عروقی، عملکرد شناختی و عملکرد ریه استفاده می‌کنند. مطالعات همچنین نشانگرهای خاصی را در خون شناسایی کرده‌اند که می‌توانند برای تخمین میزان پیری بدن مورد استفاده قرار گیرند.
BMI
شاخص توده بدنی (BMI) یک ابزار غربالگری است که برای پی بردن به این مساله که آیا قد شما متناسب با وزنتان است یا خیر، به کار می‌رود. این شاخص با استفاده از اندازه گیری وزن و قد شما محاسبه می شود.
برای بیشتر بزرگسالان، معیار BMI به این صورت است:
- زیر ۱۸.۵ به معنای این است که شما در محدوده کم وزن هستید
- ۱۸.۵ تا ۲۴.۹ به معنای این است که شما در محدوده وزن سالم هستید
- ۲۵ تا ۲۹.۹ به معنای این است که شما در محدوده اضافه وزن قرار دارید
- ۳۰ تا ۳۹.۹ به معنای این است که شما در محدوده چاق هستید
- ۴۰ یا بالاتر به معنای این است که شما در محدوده چاق شدید قرار دارید
BMI بالاتر با سلامت ضعیف مرتبط است، زیرا اضافه وزن می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌هایی مانند دیابت نوع ۲، بیماری قلبی، سکته مغزی و حتی برخی از انواع سرطان را افزایش دهد.
دکتر جارویس گفت که BMI می تواند یک شاخص واقعا مهم برای سلامت افراد باشد.
نسبت دور کمر به باسن
دکتر جارویس می‌گوید به ویژه برای افرادی که تناسب اندام خاص و عضلات زیادی دارند BMI ممکن است بهترین معیار نباشد. در این صورت، ممکن است بخواهید نسبت دور کمر به باسن خود را در نظر بگیرید. این آزمایش نشان می‌دهد که یک فرد چقدر چربی در اطراف شکم خود ذخیره می‌کند.
تحقیقات نشان داده که نسبت دور کمر به باسن (WHR) نسبت به BMI پیش بینی کننده قوی تری برای سلامت کلی است. این به این دلیل است که افرادی که دارای وزن اضافی در اطراف شکم خود هستند ممکن است دارای چربی احشایی در اطراف اندام‌های خود باشند که می‌تواند خطرناک باشد.
شما می‌توانید WHR را با تقسیم اندازه دور کمرتان (باریک ترین نقطه بین استخوان های قفسه سینه و باسن) بر اندازه باسن، یعنی پهن ترین نقطه اطراف باسن، محاسبه کنید. برای یک زن، اگر این نسبت بیش از ۰.۸۵ باشد - به عبارت دیگر، اگر اندازه دور کمر شما بیش از ۸۵ درصد اندازه باسن شما باشد این یک خطر برای سلامتی است. این می تواند همان خطرات سلامت مرتبط با چاقی (- بیماری قلبی، سکته مغزی، دیابت نوع ۲ و سرطان) را نشان دهد. برای یک مرد، اگر نسبت حاصل بیش از ۰.۹ باشد، یعنی سلامت وی در خطر قرار گرفته است.
HbA۱C (میانگین سطح قند خون)
این مخفف هموگلوبین A۱C (اندازه گیری میانگین سطح قند خون شما در یک دوره دو یا سه ماهه) است. پزشکان اغلب از آن برای تشخیص دیابت نوع ۲ استفاده می‌کنند، مگر اینکه باردار باشید. این آزمایش نشان می دهد که قند خون شما که به عنوان گلوکز نیز شناخته می شود چقدر به گلبول های قرمز شما می‌چسبد
HbA۱c بالا به این معنی است که شما قند زیادی در خون خود دارید و احتمال بیشتری برای ابتلا به عوارض دیابت مانند مشکلات جدی در چشم و پا وجود دارد. HbA۱c کمتر از ۴۳ کاملا خوب است. شما خودتان نمی توانید HbA۱c خود را اندازه گیری کنید، اما می‌توانید آن را توسط پزشک یا داروساز بررسی کنید.
فشار خون
دکتر جارویس می‌گوید: فشار خون عدد دیگری است که برای سلامتی شما «واقعا مهم» است. فشار خون شما به طور طبیعی در طول روز و شب بالا و پایین می رود. اما اگر فشار خون کلی شما همیشه بالا باشد، به قلب و عروق خونی شما فشار وارد می‌کند و می‌تواند منجر به تعدادی از مشکلات سلامتی از جمله حملات قلبی، سکته مغزی، بیماری کلیوی و برخی از انواع زوال عقل شود.
فشار خون طبیعی معمولا بین ۹۰/۶۰میلی متر جیوه و ۱۲۰/۸۰میلی متر جیوه در نظر گرفته می شود. اگر میزان آن ۹۰ /۱۴۰ میلی‌متر جیوه یا بیشتر باشد، ممکن است فشار خون بالا داشته باشید.
سطح کلسترول
مانند فشار خون، ممکن است ندانید که کلسترول شما افزایش یافته است، مگر اینکه آن را اندازه گیری کنید. کلسترول یک ماده چربی طبیعی در خون شما است که در کبد تولید می‌شود و همچنین در برخی از غذاهایی که می‌خورید وجود دارد. کلسترول نقش مهمی در سالم نگه داشتن سلول‌های بدن ما دارد، اما گاهی اوقات ممکن است مقدار زیادی کلسترول «بد» (معروف به لیپوپروتئین‌های غیر چگالی) در خون خود داشته باشید.
خوردن بیش از حد چربی های اشباع شده می تواند باعث ایجاد کلسترول در خون شود، همانطور که سیگار کشیدن و عدم فعالیت بدنی نیز ممکن است باعث ایجاد کلسترول در خون شود.می‌توانید از پزشک خود بخواهید که سطح کلسترول شما را که با استفاده از یک آزمایش خون ساده اندازه‌گیری می‌شود، که گاهی به آن «پروفایل چربی» می‌گویند، بررسی کند.
FRAX (ابزار سنجش تراکم استخوان)
با افزایش سن، تراکم استخوان یکی دیگر از معیارهای مهم سلامتی است که می‌توان آن را از طریق یک ابزار آنلاین به نام FRAX ارزیابی کرد. این ابزار، خطر ابتلا به پوکی استخوان را اندازه گیری می‌کند. دکتر جارویس می‌گوید: از هر سه زن بیش از یک نفر و از هر پنج مرد یک نفر در طول زندگی خود دچار شکستگی استخوان بر اثر پوکی استخوان می‌شود. این عامل بزرگی برای از دست دادن کیفیت و استقلال در زندگی است.
مانند افزایش فشار خون و افزایش کلسترول، شما نمی‌دانید که به آن مبتلا شده‌اید، مگر اینکه آن را بررسی کنید. این عارضه طی چندین سال به کندی ایجاد می‌شود، اما اغلب تنها زمانی تشخیص داده می‌شود که سقوط یا ضربه ناگهانی باعث شکستن استخوان شود.
به گفته دکتر جارویس، زنان بالای ۶۵ سال و مردان بالای ۷۵ سال باید از نظر پوکی استخوان ارزیابی شوند. انجام منظم ورزش‌های همراه با وزنه می‌تواند به حفظ تراکم استخوان کمک کند.
اگر پزشک مشکوک به پوکی استخوان در شما باشد، می‌تواند خطر شکستگی استخوان در آینده را با استفاده از FRAX بررسی کند و ممکن است شما را برای اسکن تراکم استخوان معروف به اسکن DEXAبرای اندازه گیری استحکام استخوان شما معرفی کند.
بیشتر بخوانید:
نظر شما