مدیر موزهی ملی ایران در گفتوگو با خبرنگار بخش میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، با بیان این مطلب اظهار داشت: ساماندهی اشیای تاریخی ـ فرهنگی قرارگرفته در موزه و مخازن آن، یکی از دغدغههای اصلی موزهی ملی ایران و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری است. به همین دلیل، دو پروژهی شبکهی جامع رهگیری اموال فرهنگی ـ تاریخی کشور (جام) که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیدهاند و اشیای تاریخی ـ فرهنگی این موزه که در فهرست آثار ثبت نشده، درحال ساماندهیاند.
محمدرضا مهراندیش در توضیح پروژهی شبکهی جامع رهگیری اموال فرهنگی ـ تاریخی کشور، بیان کرد: این شبکه با بهرهگیری از دانش و فنآوری روز دنیا و همکاری بخش انفورماتیک سازمان کلید خورد و موزهی ملی ایران بهعنوان پایلوت این پروژه انتخاب شد.
او این پروژه را در سه مرحله درحال انجام دانست و با بیان اینکه تاکنون دو مرحلهی آن بهپایان رسیده است، گفت: مهمترین کار ما برای ساماندهی اشیا و اموال فرهنگی ـ تاریخی ایران که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاند، بازسازی، نوسازی و مدلسازی این اشیاست که در کنار یکدیگر انجام میشود.
وی با بیان اینکه حدود 100هزار شیء ثبتشده در موزهی ملی ایران تاکنون دارای شناسنامهی دیجیتالی شدهاند، هدف از ساماندهی و شناسنامهدار کردن اشیای ثبتشده در موزهی ملی ایران را دسترسی آسانتر پژوهشگران به اطلاعات موجود دربارهی این اشیا دانست.
او مرحلهی سوم این پروژه را شامل ویرایش اطلاعات تهیهشده دانست و افزود: این پروژه را بهگونهای میتوان به عنوان کارت شناسایی ملی اموال موزهیی نامگذاری کرد.
به گفتهی مهراندیش، این پروژه با مدیریت اداره کل موزهها و همراهی شورای راهبردی فنآوری و اطلاعات سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، یک شرکت خصوصی و پژوهشکدهی تکنولوژی جهاد دانشگاهی دانشگاه صنعتی شریف درحال انجام است.
مدیر موزه ملی ایران در توضیح پروژهی ساماندهی اشیای ثبتشده در فهرست آثار ملی که در مخازن موزهی ملی ایران قرار دارند، اظهار داشت: در اسفندماه 1386 کارگروه ساماندهی اشیای ثبتنشدهی موزهی ملی ایران با هدف بررسی، طبقهبندی و ثبت اولیهی این آثار تشکیل شد. در بررسیهای نخستین، حدود 1600 کارتن شیء از انبارهای موزه بهدست آمدند که ساماندهی نشده بودند و در شرایط مطلوبی هم نبودند.
مهراندیش بیان کرد: اطلاعات مربوط به این اشیا پس از تفکیک و طبقهبندی ثبت شد. همچنین در این کارگروه، مسؤولیتهایی از نظر تجهیز انبار و امکانات مطرح بودند که سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در دوسال گذشته از نظر سختافزاری و نرمافزاری کاری کرد تا پروژه با سهولت بیشتری پیش رود.
وی این پروژه را پروژهای دست کم 10ساله دانست و ادامه داد: اشیای موجود در کارتنها شاید حدود 30 تا40 سال بود که باز نشده بودند و با توجه به وجود تعدادی از اشیای بررسی و ساماندهینشده در نزد امین اموالهای موزه، تخمین زدهایم که حدود 550هزار شیء در موزهی ملی ایران و مخازن آن وجود داشته باشند که فقط حدود نیم درصد آنها، یعنی 2350 شیء در معرض دید قرار گرفتهاند.
او با تأکید بر قابلیت به نمایش درآمدن حدود 70 درصد این اشیا در موزهی ملی ایران، یکی از مشکلات این موزه را محدودیت فضا برای نمایش اشیا ارزیابی و اظهار کرد: چند سال است که به این مشکل اشاره میشود. اگر بخواهیم گزیدهای را از اشیایی که قابلیت نمایش در موزه را دارند، در سالن و در معرض دید بگذاریم، به فضایی 20 برابر فضای کنونی نیاز داریم.
رئیس موزهی ملی ایران در توضیح چگونگی پیشرفت این پروژه، گفت: این اشیا با توجه به محوطهها و دورههای تاریخی بررسی و طبقهبندی و سپس برای ثبت اولیه آماده میشوند. تاکنون چهارهزار شیء برای ثبت اولیه آماده شدهاند.
وی سفالی از دورهی پیش از تاریخ، پایهی چوبی یک صندلی که بهنظر میرسد، نخستین پایهی چوبی صندلی در تاریخ ایران باشد و دو پیکرک مربوط به دورهی ایلامی را از آثار قابل توجهی دانست که در بررسی اشیای تاریخی ـ فرهنگی ثبتنشده در فهرست آثار ملی در مخازن موزهی ملی پیدا شدند.
مهراندیش اضافه کرد: پروژهی شبکهی جامع رهگیری اموال فرهنگی ـ تاریخی کشور از سال 1387 در موزهی ملی آغاز شده و تا هفتهی میراث فرهنگی سال آینده بهپایان میرسد. همچنین پروژهی ساماندهی اشیای تاریخی ـ فرهنگی ثبتنشده در فهرست آثار ملی از اسفند 1386 آغاز به کار کرده است و تکمیل آن دست کم تا 10سال ادامه خواهد داشت.