همشهری آنلاین- مریم ورشوئی: طبق گفته مسئولان ذیربط روزانه ۸۰۰ تا یک هزار تن زباله برای دفن به این محل انتقال داده میشود که به یکی از دغدغههای اصلی مردم سراوان تبدیل شده است. زیرا بوی نامطبوع و وجود حشرات موذی در منطقه آنها را کلافه کرده است. به جز این موارد، شیرابههایی که از این سایت زباله وارد رودخانههای گوهر رود و زرجوب میشود، تهدیدی جدی برای محیطزیست گیلان به حساب میآید. مسئولان بارها وعده دادهاند که مشکل را حل کنند، ولی هنوز کاری به سرانجام نرسیده است. آنها احداث دستگاه زبالهسوز و تصفیهخانه شیرابه را از راهکارهای حل این مشکل زیستمحیطی و ازسویی دیگر سمپاشی و پاشیدن شن روی زبالهها را موثر میدانند. در حالی که کارشناسان محیط زیستی این راهکارها را موقتی میدانند و حتی برخی از آنها انجام عملیاتی مانند شنپاشی را خطرناک اعلام میکنند، زیرا معتقدند پاشیدن شن روی تل زبالهها سبب میشود که روزنههای بین ذرات شن پر شود و محلی برای خروج گاز متان وجود نداشته باشد و این موضوع به دلیل قابل اشتعال بودن گاز متان ممکن است با یک جرقه سبب انفجار بزرگی شود. دراینباره با «محمد درویش»، کنشگر محیط زیست، روزنامهنگار و کویرشناس به گفتوگو نشستیم :
- باتوجه به اینکه به منطقه سراوان سفر کردهاید و از نزدیک سایت دفن زباله آن را دیدهاید، آیا سم و شنپاشی دردی از مردم سراوان برای کاهش مشکلات زیستمحیطی این منطقه دوا میکند؟
به نظر من ارادهای که باید برای مدیریت زباله در شهر رشت و به تبع در سراوان وجود داشته باشد، وجود ندارد. روزانه حجم بالایی از زبالهها در این شهر تولید و به سایت سراوان منتقل میشود. هر راهکاری با توجه به حجم بالای زباله در این شهر موقتی به نظر میرسد. زیرا ما در درجه اول باید مشکل انباشت زباله را با فرهنگسازی برای تفکیک زباله از مبدا حل کنیم. حالا قبل این کار اگر درختکاری، سمپاشی یا شنریزی انجام شود به طور قطع نمیتواند پاسخگو باشد. مسئولان ذی ربط وعده داده بودند که این مشکل را طی ۵ سال حل خواهند کرد به طوری که سایت زباله سراوان برای همیشه تعطیل خواهد شد، اما اعتباری که قرار بود برای ساخت تصفیهخانه تا شهریور اختصاص یابد عملی نشد. هنوز هم شیرابهها از این سایت وارد رودخانه زرجوب میشوند و از وسط شهر رشت میگذرند.
-با ورود شیرابه به رودخانهها آیا منابع آبی سالمی در رشت باقی میماند؟
این که شیرابهها وارد منابع آبی میشوند خود زنگ خطر است، بنابراین باید مشکل زیستمحیطی سایت دفن زباله سراوان به یک مطالبه جدی از سوی همگان تبدیل شود. اینکه بگوییم ما پول و اعتبارکافی برای حل این مشکل نداریم قابل توجیه نیست. چطور میتوانند با اعتبارات هنگفت سد بسازند؟ در حالی که با هزینهای خیلی کمتر از ساختن سد میتوان جلوی آلودگی آبهای زیرزمینی و منابع آبی را گرفت.
-گیلان استانی با بارشهای فراوان است، این یعنی ما به فکر مدیریت منابع آبی خدادادی نیستیم و درعوض برای دسترسی مردم به آب سالم دست به ساختن سد میزنیم؟
درست است. به طور قطع گیلان استانی است که حتی از مازندران و گلستان پربارشتر است. بنابراین ما مشکلی در کمیت میزان آب نداریم. آنچه که مشکلساز شده، بحران نبود کیفیت آب است که نشانه سومدیریت است.
امروزه ساخت زبالهسوز در دنیا طرد شده است. زیرا با سوزاندن زبالهها گازهای گلخانهای ایجاد میشود و ازسویی دیگر مصرف آب این دستگاه بسیار بالاست-همه کشورهای دنیا به دنبال درآمدزایی از زبالهها هستند. به نظر شما این امکان در سایت سراوان وجود دارد که به اصطلاح از این طلای کثیف سودی به دست آید؟
گیلان قطب کشاورزی است. میتوان از زبالهها کود آلی و نه شیمیایی تولید کرد. بیش از ۷۵ درصد زبالههای سایت سراوان زباله تر است که به راحتی میتوان آن را تبدیل به کمپوست یا بازیافت کرد.
-یعنی شما مخالف ساخت زبالهسوز در سراوان هستید. در حالی که مسئولان به دنبال اختصاص اعتبار کافی برای ساخت زبالهسوز هستند؟
بله. امروزه ساخت زبالهسوز در دنیا طرد شده است. زیرا با سوزاندن زبالهها گازهای گلخانهای ایجاد میشود و ازسویی دیگر مصرف آب این دستگاه بسیار بالاست. در روشهای نوین چیزی به نام سوزاندن زبالهها دیگر جایگاهی ندارد. امروزه حتی پسماند حاصل از شیشههای لامپهای روشنایی توسط کمپانیهای ویژهای بازیافت میشوند. البته باید درنظر داشت که زبالههای بیمارستانی باید امحا شوند. اما میزان آنها درصد کمتری نسبت به میزان دیگر زبالههاست.
-باتوجه به افزایش زاد و ولد حشرات بهویژه مگسها، از نظر شما سمپاشی برای کاهش این حشرات راهگشاست؟
سمپاشی مشکل مردم را به طور موقت حل میکند. اما خود این کار مشکلات زیستمحیطی به دنبال دارد. به عنوان نمونه پرندگان را نابود میکند؛ وقتی پرندگان نابود شوند دیگر خبری از فضولات آنها برای تقویت خاک نیست، بنابراین برای تقویت زمینهای کشاورزی باید از سموم شیمیایی استفاده کرد. همچنین سم وارد آبهای زیرزمینی میشود. حشرات مفید را هم که گرده افشان هستند نابود میکند. برخی حشرات نیز خوراک قورباغهها هستند، ازآنها هم چیزی باقی نمیگذارد. به مرور آفتها بیشتر میشود و باید از سمهای شیمیایی استفاده شود.
-حرف پایانی.
کل مشکل سراوان با اعتباری حدود ۲۰۰ میلیاردتومانی حل میشود. چگونه ممکن است ارادهای برای حل این مشکل زیستمحیطی وجود نداشته و کمبود بودجه بهانه باشد؟ چگونه برای پروژه بایوجمی در بندر انزلی میتوان ۸۶۰ میلیارد تومان اعتبار گرفت و هزینه کرد و چگونه برای ساخت سدی مانند لاسک این همه هزینه میشود، اما نمیتوان دغدغه چندین ساله مردم را که به سلامت آنها بستگی دارد حل کرد! اینجا باید مسئولانی مانند استاندار و رئیس برنامه و بودجه پای کار بیایند و اولویتها را مشخص کنند.
نظر شما