زندگینامه: بروس لی (۱۹۴۰-۱۹۷۳)

وی در یک خانواده 7 نفره رشد کرد. پدرش لی هوی چوئن، خواننده اپرا بود و مادرش که یک چینی آلمانی بود، گریس نام داشت. خواهر بزرگش؛ اگنس، خواهر کوچکش؛ فیبی، برادر بزرگش؛ لی جون شن و برادر کوچکش لی جون خوی نام داشتند.

لی جون فان، بعدها نام بروس لی را برای خود برگزید. پدر بروس لی علاوه بر خوانندگی، در ورزش ووشو مهارت زیادی داشت و به همین خاطر بروس لی به رشته ورزش‌های رزمی علاقمند شد و بسیار پیشرفت کرد.

• انتشار تمبر یادبود بروس لی

همچنین بروس لی از طریق پدرش به سینما راه پیدا کرد. او در کودکی در چند فیلم سیاه و سفید کوتاه بازی کرد. اولین نقشش را به عنوان نوزاد در کالسکه بازی کرد و وقتی که ۱۸ ساله بود، حضور در ۱۲ فیلم را در کارنامه هنری خود داشت.

اولین آشنایی بروس با هنرهای رزمی توسط پدرش - لی هوی چون- صورت گرفت. او در ابتدا مهارت‌های پایه‌ای در سبک تای چی را از پدرش فرا گرفت.

بروس لی از 13 تا 18 سالگی تحت تعلیم استاد هنگ کنگی خود، ییپ من بود.

پس از اینکه تعدادی از شاگردان پپپ من به دلیل بعضی آداب و رسومات چینی از آموزش به بروس لی خودداری کردند، ییپ من به طور خصوصی شروع به آموزش وی کرد.

بروس همچنین بوکس غربی را نیز یاد گرفت و مسابقه فینال قهرمانی بوکس در سال 1958 را با ناک اوت کردن گری الم که قهرمان سه دوره مسابقات بود، در راند سوم به پایان رساند.

قبل از مسابقه نهایی بروس سه حریف قبلی اش را مستقیماً در همان راند اول ناک اوت کرده بود. بعلاوه بروس تکنیک‌های شمشیرزنی غربی را از برادرش پیتر لی- که قهرمان شمشیرزنی بود- یاد گرفت.

بروس لی در ۱۹ سالگی برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت و به تحصیل در رشته فلسفه پرداخت. وی برای تامین هزینه تحصیلش ابتدا در رستوران کار می‌کرد اما چندی بعد تصمیم به آموزش کونگ فو گرفت و با استقبال فراوان دوستانش مواجه شد.

بروس لی آموزش هنرهای رزمی در آمریکا را از سال ۱۹۵۵ شروع کرد. جان فان کونگ فو یا کونگ فوی بروس لی، نامی بود که بروس لی روی هنر رزمی خود گذاشت.

اولین شاگرد بروس یک جودو کار به نام «جس گلاور» بود که بعدها دستیار او شد. قبل از نقل مکان به کالیفرنیا، لی اولین مدرسه هنرهای رزمی‌اش را در سیاتل با نام موسسه جان فان کونگ فوی لی، افتتاح کرد.

اما بعد از مدتی با مخالفت چینی‌های مقیم آمریکا مواجه گشت و آنها از وی خواستند دست از آموزش به خارجی‌ها بر دارد اما بروس لی در تصمیمش مصمم بود و آنها برای تعطیل کردن باشگاه وی مبارزی ماهر به نام وانگ جک مان را به منظور مبارزه با بروس لی فرستادند که در این مبارزه وانگ به سختی شکست خورد و دندانهای جلویش را از دست داد.

بروس لی بعد از آموزش تصمیم به شرکت در مسابقات کاراته و نشان دادن توانایی‌های خود در هنرهای رزمی گرفت. بدین منظور در سال ۱۹۶۴ در میدان ورزشی لانگ بیچ با اجرای چند حرکت نمایشی با سرعت و قدرتی خیره‌کننده نامش بر سر زبان‌ها افتاد.

بعد از نمایش لانگ بیچ یک کارگردان که اتفاقاً در سالن حضور داشت به ملاقات بروس لی رفت و از وی خواست در سریال زنبور سبز به ایفای نقش بپردازد و بروس هم پذیرفت و این مقدمه‌ای شد برای ورود بروس لی به سینما.

بروس لی که در رشته فلسفه تحصیل کرده، از وی با عنوان‌های استاد هنرهای رزمی، بازیگر فیلم‌های رزمی، فیلسوف و بنیانگذار سبک جیت کان دو (Jeet Kune Do) در محافل بین‌المللی یاد می شود.

همچنین او به عنوان تاثیرگذارترین رزمی‌کار قرن بیستم و نماد فرهنگی شناخته شده‌است. او همچنین پدر دو بازیگر به نام‌های براندون لی (Brandon Lee) و شانون لی (Shannon Lee) بود.

بروس لی معروف‌ترین رزمی کار و هنرپیشه فیلم‌های رزمی بود. وی در اواخر دهة 60 و اوایل دهه70 میلادی به علّت اجرای ضربات عالی و تکنیک‌های برتر در مبارزه در محافل کونگ فوی جهان معروف شد.

او همیشه تکنیکی را که خودش ابداع کرده تمرین می‌کرد و به نمایش می‌گذاشت. فیلم‌های رزمی بروس لی بسیار هیجان‌آور و شگفت انگیز بود.

بروس لی یکی از 7 نفر چهره معروف در محافل کونگ فوی جهان به شمار می‌رفت و به علّت هنرپیشه بودن، در هالیوود آمریکا بعد از مرگش یک موزه یادبود برای او تدارک دیده شد.

وی در اجرای حرکات رزمی در فیلم هایش مهارت زیادی داشت. وی تکنیک‌های بوکس چینی را خیلی خوب اجرا می‌کرد، چون وی سبکی به نام جیت کان دو که حرکات، ضربات و تکنیک‌های موثر سبک‌های دیگر بود، خود ابداع کرده بود.

بروس لی، جیت کان دو را بر اساس تکنیک‌های ووشو و برخی سبک‌های خارجی بوجود آورد و بعد آن را به یک سبک مبارزه‌ای تبدیل کرد.

بروس در سال 1964 با دختری به نام لیندا ازدواج کرد. همسرش در زندگی و کار پشتیبان خوبی برای وی بود.

آنها بعد از ازدواج صاحب یک پسر به نام براندون لی و دختری به نام شانون شدند. فرزندان وی نیز به بازیگری رو آوردند و پسرش در اجرای صحنه‌ای از فیلم کلاغ به شکل مرموزی از دنیا رفت.

بروس لی بعد از بازی در چند سریال و فیلم مانند زنبور سبز، مارلو، لانگ استریت و .... در آمریکا تصمیم گرفت به هنگ گنگ بازگردد و برای هم میهنانش نیز چند فیلم بازی کند که بلافاصله با استقبال شرکت‌های فیلمسازی روبه رو شد.

وی در فیلم راهب کوهتانگ که در استودیو گلدن هاروست و به کارگردانی لو وی ساخته شد، به ایفای نقش پرداخت. چندی بعد در فیلم‌های رئیس بزرگ و مشت خشم بازی کرد که این فیلم‌ها رکورد فروش تمامی فیلم‌های هنگ کنگی را شکست.

بعد از این فیلم‌ها همه به این نتیجه رسیدند که بدون شک بروس لی برترین رزمی کار دنیاست. سپس بروس لی خود تصمیم گرفت فیلم بسازد بدین منظور در سال ۱۹۷۲ شرکت فیلمسازی خود به نام شرکت فیلمسازی کنکورد را تاسیس کرد و خود کارگردانی فیلم راه اژدها یا بازگشت اژدها را به عهده گرفت. این فیلم در هنگ کنگ مجدداً رکورد فروش فیلم‌های قبلی بروس لی را شکست.

در این دوران بروس لی با موج پیشنهادهای شرکت‌های فیلمسازی مواجه شد و وی در چهارمین فیلم معروف خود بازی مرگ به ایفای نقش پرداخت.

بعد از موفقیت بروس لی در هنگ کنگ، هالیوود به سراغ بروس لی آمد و کمپانی برادران وارنر از وی خواست در فیلم اژدها وارد می‌شود به ایفای نقش بپردازد به همین دلیل بروس لی بازی مرگ را رها کرده و در اژدها وارد می‌شود که اولین فیلم جهانی وی به شمار می‌رفت، بازی کرد.

بروس لی که به تومور مغزی دچار شده بود، هنگامی که می‌خواست برای تمرین فیلم بازی مرگ برود بی هوش شده و تلاش پزشکان بی نتیجه بود و تیم پزشکی بروس لی ۵ دلیل برای مرگ نابهنگام او ارائه دادند. یکی از دلایل اصلی مرگ زودرس بروس تورم و رشد یک غده در مغز او بود.

به گفته همسرش لیندا، بروس با تهیه کننده فیلم ریموندجو در ساعدت ۲ بعد از ظهر قرار داشت. آن دو در مورد ساخت فیلم بازی مرگ با یکدیگر مشورت کردند و تا ساعت ۴ با هم صحبت کردند و بعد به خانه بتی تینگچی بازیگر تایوانی الاصل که نقش اصلی زن فیلم بازی مرگ را داشت رفتند. بعد از ساعتی چو آنجا را ترک می کند و بروس و بتی با هم شام می‌خورند.

در آنجا بروس احساس سردرد می کند و بتی یک قرص آسپرین قوی به او می‌دهد. حدود ساعت ۷ شب بروس به خواب می‌رود. چو به خانه بتی تلفن می‌زند تا با بروس حرف بزند اما بتی می‌گوید بروس به خواب عمیقی رفته و نمی‌تواند او را بیدار کند.

بلافاصله او را به بیمارستان می‌رسانند. پزشکان به معاینه دقیق می‌پردازند اما او به کما رفته بود. بعد از مدت کوتاهی نیز حتی نفس هم نمی‌کشید. پزشکان متوجه شدند که مغزش تورم دارد. وزن مغز او از ۱۴۰۰ به ۱۵۷۵ گرم رسیده بود.

هیچ یک از رگ‌های خونی بسته یا پاره نشده بود. تمام اعضا و جوارح بدن بروس لی مورد معاینه قرار گرفت و کالبد شکافی شد. در معده‌اش همان قرص آسپرین قوی بود که بتی به او داده بود. علاوه بر این چند دانه شاهدانه در معده‌اش یافت شد که مشخص نشد این شاهدانه ها را از دست چه کسی خورده است.

عده‌ای از پزشکان معتقد بودند که شاهدانه‌ها به زهر آغشته شده بود و همین امر سبب مرگ وی شده است. اما پزشک اصلی او معتقد بود که به دلیل خوردن آسپرین قوی، تومور فعال شده و مرگش فرار رسیده بود. در واقع چنین فردی با داشتن تومور مغزی نباید چنین آسپرینی مصرف می‌کرد.

همسرش لیندا می‌گفت: او هیچ گاه دوست نداشت عمر طولانی داشته باشد. زیرا او نمی توانست تحمل کند که قدرت بدنیش با کهولت سن روز به روز تحلیل رود. بروس لی می‌گفت اگر من باید فردا بمیرم هیچ شکایتی ندارم. من به آرزوهایم دست یافته‌ام و در دنیا آنچه را که می‌خواستم انجام داده‌ام. از زندگی انتظار بیشتری ندارم.

بروس لی 20 ژوئیه سال 1973 در هنگ کنگ از دنیا رفت اما در آمریکا به خاک سپرده شد. قبر او در سیاتل آمریکا در خیابان گارفیلد قرار دارد. در هنگام مرگ، پسرش براندون لی ۸ سال داشت اما او نیز ۲۰ سال بعد از مرگ پدرش به طرز مشکوکی درگذشت. قبر او نیز در کنار قبر پدرش قرار دارد.

برخی از آثار هنری بروس لی:

• Enter the Dragon - 1973 

• The Way of the Dragon -1972

• Fist of Fury -1972

• Fists of Fury- 1971