وی دوره دبستان را در زادگاهش گذراند و سپس برای ادامه تحصیل به اصفهان رفت و دوره راهنمایی را در این شهر تحصیل کرد.
جعفریان پس از چندی در خوراسگان به دروس دینی علاقه‌مند شد و بعد به مدرسه ذوالفقار رفت و مطالعه دروس جدید را در مدارس شبانه ادامه داد.
وی در مدت اقامت در اصفهان، به صورت آزاد از مدارس دینی دیگری چون نیماورد، نوریه، وجده کوچک استفاده کرد.
رسول جعفریان در سال ۵۷ و در آستانه پیروزی انقلاب، برای ادامه تحصیلات حوزوی، راهی قم شد و به مدرسه خان رفت و سپس در مدرسه رسالت، به ادامه تحصیل پرداخت.
وی در قم از درس اساتیدی چون آیت‌الله جوادی آملی، آیت‌الله مصباح یزدی، آیت‌الله ممدوحی، آیت‌الله گرامی و نیز آیت‌الله جعفر مرتضی جبل‌عاملی کسب فیض کرد.
جعفریان با بازگشایی دانشگاه‌ها، در سال ۵۹ به تدریس معارف اسلامی و تاریخ اسلام در دانشگاه‌های اصفهان و تهران مشغول شد.
وی اولین اثر خود را در سال ۶۴ با عنوان پیش درآمدی بر شناخت تاریخ اسلام منتشر کرد.
جعفریان ضمن همکاری با موسسات پژوهشی و تأسیس کتابخانه اسلام و ایران در قم، به کوشش‌های پی‌گیر خود در زمینه تألیف، تصحیح، ترجمه و نیز تحقیق در تاریخ اسلام، ایران و تشیع همچنان ادامه داد.
وی در سال ۱۳۸۷ با حکم علی لاریجانی؛ رئیس مجلس شورای اسلامی به سمت رئیس کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی منصوب شد و تا دی‌ماه ۱۳۹۱ در این سمت بود.
برخی از آثار رسول جعفریان:
- پیش درآمدی بر تاریخ اسلام
- دخالت انگلیس در واقعه مشروطه
- ذهنیت غربی در تاریخ معاصر ما
- بست نشینی مشروطه خواهان در سفارت انگلیس
- تاریخ تشیع در ایران از آغاز تا قرن هفتم هجری
- مقدمه‌ای بر تاریخ حدیث
- ارزیابی مناسبات فکری آیت الله مطهری و دکتر علی شریعتی
- دین و سیاست در عصر صفوی
- تاریخ اسلام و ایران تا پایان قرن چهارم هجری
- قصه خوانان در تاریخ اسلام
- نماز جمعه، زمینه‌های تاریخی و آگاهی‌های کتابشناسی
- دنباله جست و جو در تاریخ تشیع
- منابع تاریخ اسلام
- تأملی در نهضت عاشورا
- برگ‌هایی از تاریخ حوزه علمیه قم
- الحیاة الفکریه و السیاسیه لائمه اهل‌البیت
- القرآن و دعاوی التحریف
- با کاروان ابراهیم
- با کاروان عشق
- به سوی ام القری
