براساس راهبرد نظامی ارائه شده از سوی سپاه پاسداران به مسئولان کشور، برای نیل به پیروزی در جنگ باید جاده‌های شمالی و جنوبی بصره در جبهه جنوب و جاده‌های مواصلاتی کرکوک به بغداد در جبهه‌های شمالی قطع و یا تهدید می‌شدند.
بر همین اساس، محاصره و سپس تصرف شهر بصره به‌عنوان هدف عملیات اصلی سپاه پاسداران در سال 1365 مورد توجه قرار گرفت که برای تحقق آن به کارگیری حدود 500 گردان و آن هم از 3 محور ضرورت یافت. اما به‌دلیل کمبود امکانات پس از حذف 2 محور احاطه‌ای هور و فاو، تنها منطقه شلمچه و ابوالخصیب برای انجام عملیات مد نظر قرار گرفت. هدایت فرماندهی عملیات بر قرارگاه مرکزی خاتم الانبیاء(ص) سپاه پاسداران بود و 4 قرارگاه عملیاتی نوح 7، نجف، کربلا و قدس اجرای آن را بر عهده داشتند.
پایگاه اطلاع رسانی ساجد در تشریح عملیات کربلای 4 می‌نویسد: سحرگاه سوم دی ماه1365 نیروهای عمل‌‌کننده در قالب یگان‌های متعدد زرهی، پیاده و غواص با رمز
«محمد رسول‌الله» از رودخانه اروند گذشته و به مواضع قوای عراقی حمله بردند.
دشمن با بهره‌گیری از اطلاعات ماهواره‌ای که آمریکا در اختیارش قرار داده بود و با آگاهی از حساسیتی که خود و ایرانی‌ها روی شاهراه بصره در این منطقه داشتند، شروع به تکهای ضد‌غواص و شناور و بمباران عقبه یگان‌های ایرانی می‌کند. با این حال نیروهای ایرانی در همان شب نخست عملیات به جزایر «ام‌الرصاص»، «ام‌البابی»، «بلجانیه»، «سهیل» و «قطعه» نفوذ می‌کنند اما برنامه موج دوم و سوم نیروهای غواص و قایق سواران ایران به‌دلیل شلیک حجم سنگینی از تیر و گلوله بر معابر تنگه ام‌الرصاص و بوارین از سوی دشمن عقیم می‌ماند.
این حالت تدافعی عراق که در9 رده از موانع طبیعی و مصنوعی چیده شده بود، کار را برای رزمندگان خودی سخت و ناممکن کرد. تنها چاره پیش روی فرماندهان جنگ، جلوگیری از تلفات بیشتر با عدم‌اصرار بر ادامه عملیات پس از 2 روز مبارزه طاقت‌فرسا بود، تا در فرصتی بهتر (یعنی کربلای 5) ضربه کاری و مستقیم‌تری بر ماشین جنگی صدام وارد آید.
در عملیات کربلای 4 رزمندگان ایرانی از خطوط چند لایه و دژهای آبی دشمن گذشتند و جنگ به خشکی کشیده شد. در واقع برای نخستین بار خط طرح مستحکم موانع دشمن در محور شلمچه شکسته شد. عملیات کربلای4 که در خطرناک‌ترین و حساس‌ترین خط نبرد ایران و عراق صورت گرفت، در همان زمان کوتاه خود، خسارات سنگینی را بر دشمن وارد کرد.
سقوط 3 فروند از هواپیماهای روسی دشمن، انهدام ده‌ها دستگاه تانک و100 دستگاه خودروی سبک و سنگین به همراه انبوهی از ادوات و تجهیزات نظامی و نابودی6 تیپ و یک گروهان تانک، تلفات و خساراتی بود که پس از عملیات کربلای4 که 2 هفته پیش از کربلای5 انجام شد، به دشمن وارد آمد.
